Pas de terugvraagmethode (het nagaan of een patiënt begrepen heeft wat er besproken is door de patiënt te vragen uit te leggen wat hij of zij moet doen) meerdere keren gedurende het gesprek toe om zeker te weten dat een patiënt, die de Nederlandse taal niet zo goed spreekt, begrepen heeft wat er besproken is. Vraag niet “Heeft u het begrepen?”, want de kans is groot dat de patiënt sowieso “Ja” zegt. Vraag welke vragen hij of zij heeft. Vraag ook of de patiënt wil navertellen wat u heeft uitgelegd. Patiënten ervaren dit doorgaans niet als belerend of beledigend, maar juist dat ze serieus genomen worden.

Voorbeeldzinnen

“Ik wil weten of ik het goed heb uitgelegd. Kunt u mij vertellen wat u nu moet doen?”

“Ik wil zeker weten dat ik goed heb laten zien hoe het werkt. Kunt u voordoen hoe u straks thuis de inhalator gaat gebruiken?”

Voorbeeld uit de praktijk

Een fysiotherapeut uit Utrecht, die zeer ervaren is in het bieden van zorg aan laaggeletterde patiënten, maakt toch nog mee dat ze zich vergist. Ze denkt dan: “Deze patiënt heeft het heus begrepen. Dat hoef ik niet terug te vragen. Maar ja, laat ik het toch doen, al is het om mijn gelijk bewezen te zien.” Dan blijkt regelmatig dat de patiënt iets cruciaals anders heeft geïnterpreteerd.

Tip

Mocht u toch schroom hebben om de terugvraagmethode te gebruiken, bedenk dan dat de gêne vaak bij de zorgverlener ligt en niet bij de patiënt. Een patiënt voelt zich juist serieus genomen.