Een veilige omgeving draagt bij aan een betere gezondheid. Nu er steeds meer kennis is over de invloed van omgeving op gezondheid, en nu er meer taken bij gemeenten komen te liggen, werken gemeenten en huisartsen vaker dan ooit samen.

Tip
Bekijk de checklist: uit de digitale werkmap ontwikkeld door LHV en VNG voor samenwerking tussen huisartsen en gemeenten (zie onder bronnen). Een huisarts uit Alphen aan de Rijn zegt in de werkmap:

“In mijn ogen groeien de werelden van huisartsen en gemeenten steeds meer naar elkaar toe. (…) Huisartsen zien veel vragen en problemen in hun spreekuur, waar we zelf het antwoord niet op kunnen geven, maar in samenwerking met de gemeente en de patiënt wel mee aan de slag kunnen, zoals eenzaamheidsklachten of welzijnsproblematiek.”

Voorbeelden uit de praktijk
Op de website van ‘Gezond in…’, een gemeentelijk stimuleringsprogramma voor de locale aanpak van gezondheidsachterstanden, staan verschillende voorbeelden waarin de gemeente samenwerkt met de eerstelijnszorg. Bijvoorbeeld ‘vitaal Vechtdal’. Vitaal Vechtdal is een samenwerkingsinitiatief tussen huisartsen, verloskundigen, gemeenten, een zorgverzekeraar, ziekenhuis en ouderenzorg in de regio Hardenberg Ommen-Coevorden: “Het initiatief is ontstaan uit het besef dat oplossingen voor gezondheidsproblemen waarmee bewoners bij de huisarts kwamen niet (alleen) bij de eerstelijn lagen. Door vanuit een breder, integraal perspectief naar de problematiek te kijken worden klachten gedemedicaliseerd en wordt de oorzaak efficiënt aangepakt. Door samenwerking met de verzekeraar wordt de toegang tot zorg laagdrempeliger.”

Als binnen een wijk wordt uitgedragen “Zo werken wij hier!”, dan stimuleert dat om actief op integrale wijze te werken. Het opstellen van een wijkvisie helpt hierbij. Gemeenten kunnen dit opstellen samen met partijen uit de wijk. Korte versie van de wijkvisie die is ontwikkeld in de Gezonde Wijk in Utrecht Overvecht, zoals deze was in 2012:

Visie Gezonde Wijk Overvecht:

➤ Aansluiten op behoefte en eigen kracht
Professionals hebben het uitgangspunt dat iedere bewoner, ook de kwetsbare, eigen kracht heeft die kan worden gebruikt en hebben oog voor de (tijdelijke) grenzen hiervan. Professionals wegen kritisch hun eigen inzet af om niet te veel en niet te weinig zorg te geven en goed aan te sluiten bij wat de bewoner zelf wil bereiken.
➤ Samen werkt beter
‘Samen werkt beter’ is de filosofie die Gezonde Wijk Overvecht hanteert, zowel op strategisch als op operationeel niveau. Het gaat over anders werken, anders organiseren, anders samenwerken, andere relatie hulpverlener-patiënt etc. Als het nodig is, betrekken professionals ook professionals uit andere sectoren dan preventie, zorg en welzijn, zoals onderwijs, huisvesting, activering, schuldhulpverlening.
➤ Van ZZ naar GG
In Gezonde Wijk is de ambitie het verschuiven van het accent op ziekte en zorg (ZZ) naar het accentueren van gezondheid en gedrag (GG). Betrokken partners stemmen het aanbod, de houding van de professionals en de organisatie daarop af.

Een huisarts uit de gemeente Emmen zet zich in voor preventie. Hij zegt hierover het volgende:

“Patiënten met diabetes geef ik bij wijze van behandeling leefstijladviezen, bijvoorbeeld over meer bewegen, gezonde voeding en stoppen met roken. Om verdere narigheid te voorkomen, maar eigenlijk is deze secundaire preventie dweilen met de kraan open, veel liever zou ik met mijn preventie aan de voorkant zitten, zodat mensen überhaupt geen diabetes ontwikkelen. (…) het project Slim Kids in Klazienaveen is een goed voorbeeld. De gemeente Emmen, de GGD, scholen, huisartsen, fysiotherapeuten, diëtisten, kinderpsychologen en andere zorgverleners werken samen om kinderen met overgewicht te begeleiden. Toch is dit niet waterdicht, want deze kinderen kunnen in de schoolpauze wel patat gaan halen of in de supermarkt goedkope chips kopen. Om hier op gemeenteniveau iets aan te doen, moet je gemakkelijk bij de wethouder binnen kunnen stappen. Daarom ben ik vanuit de Zuid-Oost Drentse Huisartsencoöperatie (ZODHC) zes uur aangesteld als coördinator huisartsen-gemeente. (…) Zo lukt het steeds beter om de noodzakelijke samenhang te organiseren tussen zorg, volksgezondheid en sociaal domein. Het is een kwestie van de lange adem, maar gezamenlijkheid is uiteindelijk de enige manier om iets te doen aan de gezondheidsachterstand van mensen die het sociaaleconomisch moeilijk hebben.”
Bronnen
https://www.lhv.nl/service/werkmap-huisarts-en-gemeente
http://www.overvechtgezond.nl/files/Visie%20en%20strategie%20GWO.pdf
http://www.gezondin.nu/thema/preventie-zorg/praktijkvoorbeelden
http://www.gezondin.nu/blog/39-organiseren-van-samenhang-daar-gaat-het-om